Кулун тутар 31 күнүгэр тимир ууһа, олохтоох автор Петр Неустроев-Айаанньа Уус “Саҕахтан саҕыллар санаалар” диэн аан бастакы хараҥаччы кинигэтин сүрэхтэниитэ Р.Романов аатынан култуура-спорт киинигэр тэрээһиннээхтик ааста.

 Олоҥхолоох саха суруктанан-бичиктэнэн, бастакы суруйааччыланан,  уус-уран литературата сайдыбыта үйэттэн эрэ орто. “Хараҕа суохтааҕар аҕыйах” ахсааннаах үөрэхтээх дьонноох Өксөкүлээх  кэмигэр  хоһоон норуокка  үксүн уостан-уоска бэриллэн, ырыа-хоһоон дэнэн тарҕанар кэмэ этэ. Онтон тылынан Айымньы  кинигэ буолан ааҕааччыга  тиийбитэ. Биһиги бары өйдүүбүт, улахан дойдубут, Сэбиэскэй Сойуус, саамай ааҕар дойду буоларын, Поэзия  абылаҥа норуоту  болуоссакка түмэр дьикти кэмнэрин. Билигин аныгы 21 үйэҕэ  Айымньы куйаар ситиминэн ааҕааччытын булар  эмиэ туһунан дьикти кэмэ үүннэ.

         Ол эрэн, суруллубут эрэ барыта дьон кутун туппат, сүрэҕэр уйаламмат.  Биһиги олохтоох авторбыт, хоһоонньут Петр Неустроев-Айаанньа Уус   ааҕааччы кутун туппут талааннаах айааччылартан биирдэстэрэ буолар. Петр Петрович киинин түһэрбит төрөөбүт дойдута Мэҥэ Хаҥалас улууһун Араҥас нэһилиэгин Тарат бөһүөлэгэ. Оскуолатааҕы, эдэр саас эрчимнээх саастара онно ааспыттара. Петр Сэбиэскэй Армия кэккэтигэр сулууспалаан Ийэ дойдутун иннигэр ытык иэһин толорбута.

         “Барбытым уус-удьуор тардыһан,

         Кутаама уустарын сыдьаана…

         Балтабын күн бүгүн ыыппаппын,

         Кыстыгы сойуппат уус удьуор…,- диэн кини 1998 сыллаахха аҕатын дойдутугар Баайаҕаҕа кэлбит кэмин хоһуйан суруйар. Аҕата, Петр Федорович Неустроев, Мандар Уус бииргэ төрөөбүт убайа. Онон, тимир ууһа айар-суруйар дьоҕура эмиэ удьуор утума буолар. 2016 с. аан бастакы хоһоонноро Айаанньа Уус диэн аатынан куйаар ситиминэн ааҕааччыга тиийбиттэрэ. Бэчээккэ улуус, республика хаһыатыгар, “Чолбон”  “Сэмсэтигэр” тахсыбыттара.

Биһирэмҥэ Айаанньа Уус биир санаалаах айар куттаах  доҕотторо: Бүлүүттэн Анна Чиркова-Вилюйчанна, Уус-Алдантан СР Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ Василий Пестряков-Курбуһах Уола, Тааттаттан СР суруйааччыларын Сойууһугар саҥардыыта киирбит Валентина Пинигина – Арылы, олохтоох авторбыт Николай Сыромятников-Куочун  кэлэн, тыл-өс этэн  биһирэм суолтатын үрдэттилэр, айар киһиэхэ олус туһалаах “Саха тылын быһаарыылаах тылдьытын” 15 томун бэлэхтээтилэр. Айаанньа Уус бииргэ төрөөбүт балта Матрена Петровна Неустроева уонна  аймах-билэ дьоно ыраахтан-чугастан  мустан, күндү киһилэрин үөрүүтүн үллэһиннилэр. Матрена Федоровна тапталлаах ийэлэрэ Матрена Афанасьевна  хоһоонньут буолбут уус уола ийэтигэр анаабыт айымньытын  нойосуус аахпытын иһитиннэрбитэ мустубут дьону долгутта. Маҥнайгы тапталыгар бэриниилээх дьоһун олоҕу олорбут  күн күбэй ийэ, эбэ туһунан “ Ийэбит сылаас, сырдык мөссүөнэ” диэн кинигэлэрин олохтоох библиотекаҕа бэлэх уунна. Биһирэмҥэ “Мандар Уус” Айымньы, Айылгы киинин”  уустара, иистэнньэҥнэрэ, дьиэ кэргэн доҕотторо, дьүөгэлэрэ түмсүүлээхтик  тэринэн  көхтөөхтүк кыттыстылар, күүс-көмө буоллулар. Баайаҕа нэһилиэгэ уустар түөлбэлэрэ буола сайдарыгар, “Мандар кыһата” сайыҥҥы лааҕырга оҕону уһуйууга көмөтүгэр махтанан, саҥа кинигэ тахсыбытынан нэһилиэк дьаһалтатын эҕэрдэ тылын  баһылык солбуйааччыта А.А.Николаева тиэртэ. 

“Көмүлүөк күлүмэ” литературнай түмсүү ырытааччылара О.Н.Макарова, В.С.Андросов, Г.И.Неустроева, М.Р.Егорова Айаанньа Уус айар үлэтин бары өттүнэн сырдатан ырыттылар,  үрдүктүк сыаналаатылар.

Ырытыылартан:

В.С.Андросов: “ Айаанньа Уус хоһооннорун айар, суруйар иэйиитэ айылҕа уларыйыытыныын күүстээх ситимнээҕин сөҕө көрдүм. Бэйэтин өйүн-санаатын хоһоонунан ааҕааччыга тиэрдэр дьоҕура – айаанньа Уус поэзияҕа чиҥник үктэммитин туоһута”.

О.Н.Макарова: “Петр Петрович бөлүһүөктүү анаарыылара, кырбадаһын өйө уонна уран тыла-өһө олус хомоҕойдук уонна дьоһуннаахтык холбоһон бэйэтэ ыллыыр ыллыктаах, айар аартыктаах поэт быһыытынан сыаналыырга толору кыаҕы биэрэр.”

Г.И.Неустроева: “Айаанньа Уус хоһоонноро кини  сүрэҕиттэн саҕыллар тус олоҥхото, анаарыылара, көрүүлэрэ, айылҕалыын алтыһыыта. Бастакы хоһооннорун куйаар ситиминэн кэлэллэрин тута олус сэҥээрэн аахпытым, мин тыл үөрэхтээҕин быһыытынан “тылы”наардыыр буоллахпына, кини “этэр” дии санаабытым, ис туруга этитэр, “ыллатар”.

М.Р.Егорова: “  П.П.Неустроев- Айаанньа Уус хоһоонноро социальнай ис номохторунан, психологическай ис туруктарынан уратылаахтар. Итини барытын сөрүү тутан суруйары хоһоонньут эрэ барыта  кыайбат, манна эр киһи ураты көрүүтэ, толкуйа, анаарыыта хос тутуллан, суруллан, дьикти хоһооннор айыллыбыттар диэн бэйэм сыһыаммын тиэрдэбин.”

Аныыбын эһиэхэ, бар  дьоммор,

Ис-санаам иэйиитин истиҥин…

Аныыбын бу кэрэ киэһэни,                                                         

Иһирэх иэйиилээх эйгэни…

Хаһан да, ханна да ахтыаххыт,

Айымньы алыптаах түгэнин…

Хайдахтаах кынаттаах тыллаахтар,

Аттыгар баалларын билиэххит.

Истиэххит тыл нарын иэйиитин,

Алыптаах айылгы ис-тыынын…

Имиллэр-хомуллар тыл баайын,

Анаарар дьоҕурдаах дьон тылын.

Хомоҕой хоһоонньут хоһуйуо,

Ылбаҕай ырыаһыт да ыллыа…

Хоһоонум хонуутун күөх ньуурун,

Ыалдьытым, эн эмиэ симэһиэҥ…

         Бу истиҥ хоһоон курдук Айаанньа Уус бастакы кинигэтин сүрэхтэниитэ ырыа-хоһоон, үҥкүү аргыстаах истиҥник уонна иһирэхтик ааста.

         “Көмүлүөк күлүмэ” литературнай түмсүү биһирэм ыытыытыгар  көмөлөспүт “Тускун” культура киинин  үлэһиттэригэр барҕа махталбытын тиэрдэбит.