«Кэскилбитин түстээбит күндү киһибит” кинигэни тэттик ырытыы.

Таатта улууһун Бочуоттаах олохтооҕо, педагогическай үлэ, тыыл бэтэрээнэ Андросова Ксения Александровна туһунан кинигэ 2023 сылга Никифоров А.М. кыһатыгар Покровскай куоракка бэчээттэнэн таҕыста. Кинигэ аатыттан саҕалаан дьон туһугар туруулаһан үлэлээбит дьиҥ килбиэннээх Гражданин, оҕо аймаҕы, ыччат дьону сырдыкка, үрдүккэ уһуйбут улахан Учууталга, иһирэх Ийэҕэ, эйэҕэс Эдьиийгэ сүгүрүйэ махтаныыны, истиҥ тапталы, сырдык кэриэстэбили этэр: “Кинигэ сирэйдэрин арыйдах аайы күндү киһибит кэрэ сэбэрэтэ, дьоһун майгыта, олоххо дьулуура, моһоллору туоруур модун санаата үйэлэри уҥуордаан көстөн кэлиэҕэ уонна кэнэҕэски ыччакка үтүөнэн сыдьаайан сирдьит сулус курдук угуйа туруоҕа диэн эрэнэбит!”. Маннык үтүө тылларынан саҕаланар таптыыр учууталым, ытыктыыр коллегам Ксения Александровна олоҕун сэһэргиир ахтыы кинигэтэ.

Кинигэни Потапова Р.И., Андросов В.С., Андросова К.А., Никифорова М.И.хомуйан оҥорбуттар, ахтыылары Матвеев И.П. редакциялаабыт. Кинигэ кумааҕыта, хас биирдии страница орнаменынан күрүөлэммитэ олус кыһаллан, ымпыгар-чымпыгар тиийэ иҥэн-тоҥон толкуйдаан оҥоһуллубутун туоһулуур.

         Андросовтар утумнаан туран биһиги улууспутугар, нэһилиэкпитигэр үөрэҕи тэниппит учуутал дьон. Аҕалара Семен Константинович үрдүк уҥуохтаах, үтүөкэн куоластаах, дьоҥҥо эйэҕэс майгытынан таптаппыт учуутал киһи Чингиз Айтматов “Ийэ хонуута” драматыгар үчүгэйдик оонньообута өлбөөдүйбэт көстүү буолан өйбөр сытыытык иҥпит. Аҕас-балыс Ксения, Марина Александровналары билигин 70-наах дьон уйадыйа, махтана ахтабыт. Ксения Александровна төрөппүт кыыһа Розалина Ивановна Максим Аммосов аатынан университет эрэнэр, толору итэҕэйэр учуутала. Сиэним уолу “учууталыҥ кимий?” диэн ыйыппыттарыгар “Потапова Розалина Ивановна” диэбитигэр “ол иһин даҕаны!” диэбиттэрин киэн туттан кэпсээбитэ уонна самоуправление күнүгэр немец тылыгар преподавателлэрин солбуйара.  Математикаҕа учуталым В.С.Андросов Саха сирин суруйааччылара дириҥник ытыктыыр литератураны ырытааччылара, уһулуччу дьоҕурдаах тылбаасчыт. (Бу бэйэм үөрэммит, уһуннук бииргэ үлэлээбит дьонум буолалларынан киэн туттабын.) Оттон баһаатайбар Татьяна Игнатьевнаҕа, саха тылыгар уонна литературатыгар үөрэппит учууталбар Поликарп Александровичка олох хаан уруу балтыларын курдук көрүллэн, мааныланан сааһырбытым. Маннык бар дьоҥҥо амарах санаалаах, төлөннөөх сүрэхтээх буолан нэһилиэк дьонун бүттүүнүн Учууталлара!

         XX үйэ, ааспытын кэннэ санаатахха, олус да дүрбүөннээх, уустук эбит. Оттон Аҕа дойдуну көмүскүүр сэрии сут-сутурҕан, өлүү-сүтүү сылларын, онтон ол үлүгэрин оһоруна сатыыр ыарахан сылларын киһи саныан саллар. Бу сыллары дьон-сэргэ дуулаҕа дьулуура, тулуура эрэ кыайбытын Ксения Александровна кинигэҕэ киирбит ахтыылара кэпсииллэр.

         Кинигэҕэ Розалина Ивановна ахтыытыттан саҕаланан 24 хаан-уруу дьонун ахтыыта, 14 Ксения Александровнаҕа үөрэммит уонна кинилиин бииргэ үлэлээбит дьон суруйуулара кэрэмэс Киһини, улахан Педагогу, уһуйааччы Учууталы бары өртүттэн сырдаппыттар.

         Ксения Александровна оҕоҕо  кинигэҕэ тапталы, ааҕарга умсулҕаны иитиигэ олус улахан болҕомтотун уурара, араас дьикти чахчылары, түбэлтэлэри, остуоруйаны кэпсиирэ, диафильмнары көрдөрөрө. 2004 сыллаахтан “Көмүлүөк күлүмэ” литературнай түмсүү салайааччыта, модельнай библиотека сэбиэдиссэйэ Кустурова А.Н. “К.А.Андросова аатынан остуоруйаһыттар конкурстарын” тэрийэн ыытар.  Конкурс араас темаларынан сылын ахсын ыытыллар, бэл, пандемия  (2020, 2021 сс.)кэмигэр,  куйаар ситимин нөҥүө ыытыллыбыттара. Оҕолор кыракый саастарыттан уус-уран айымньыга тардыһыылаах буолалларыгар дьиҥ чахчы тирэх, тулааһын буолар тэрээһин.

         Бу үөһэ этиллибит барыта үтүөкэн хаартыскаларынан бигэргэтиллибит. Тылынан суруллубуту хаартыскалар ситэрэн-хоторон биэрбиттэр.

         Кинигэни оҥорбут дьон Ксения Александровнаҕа истиҥ тапталлара, дириҥ махталлара  баар матырыйаалы сөптөөх, үрдүк таһымҥа таҥаннар чахчы дьоһун кинигэ, үтүөкэн ахтыы-сэһэн буолбут.

Ольга Макарова

Баайаҕа Томторо, 2024 сыл, тохсунньу.