Мин сэмэй ааҕааччым

Биһиги улахан дойдубут Сэбиэскэй Сойуус аан дойдуга саамай ааҕар дойдунан биллэрэ. Поэттар болуоссат муҥунан дьону түмэр түһүлгэлээх, чахчы да үрдүк  култууралаах, духуобунай баайдаах,   бүттүүн үөрэхтээх, киэҥ билиилээх, сайдыылаах  норуоттаах судаарыстыбаҕа төрөөн-үөскээн,  биһиги көлүөнэ дьон үтүө дойду сорҕото буола сылдьыбыппытынан киэн туттуох санаам кэлэр.

Мин,  библиотекарь идэлээх киһи,  үлэм сорох кэрдииһэ ити дьикти кэмҥэ ааспытыттан  өссө ордук дьоллоохпун. Оччолорго дьон библиотека аанын саппат буолара, сорох ааҕааччы күн ахсын сылдьара. Биир оннук бастыҥ ааҕааччыбытынан Константин Константинович Луковцев этэ. Кини элбэх саҥата-иҥэтэ суох  чуумпутук киирэн кинигэ уларсан тахсара, олорон хаһыаты, сурунаалы ааҕара. Библиотека сурутуута олус элбэҕэ: араас хайысхалаах научнай-популярнай литература, спорт, култуура, искусство, техника, уус-уран ааҕыыга,  быһатын эттэххэ, олох бары эйгэтигэр оҕолорго, дьахталларга, эр дьоҥҥо тус аналлаах хаһыат, сурунаал дэлэйэ.

Мин  кини тустуук буоларын  уонна Маастар Куоста дэнэрин билэрим. Эдэр уонна спортан олох ыраах буоламмын, аттыбар Сойуус биир бастыҥ бөҕөһө сылдьарын, кырдьыгынан эттэххэ, билбэт этим. Ол курдук кэмнэр ааспыттара. Сэбиэскэй дойдубут ыһыллан, биһиги  саҥа үйэ аанын  аспыппыт.  2005 сылга нэһилиэк  К.К.Луковцев 60 сааһын бэлиэтиир диэн буолла. Биһиги, дьэ, бастыҥ ааҕааччыбытыгар, оччолорго компьютер, принтер саҥа үөдүйэн эрдэҕинэ, оннук тэриллээх тэрилтэ буолан, Устялыын “К.К.Луковцев-Баайаҕа нэһилиэгин библиотекатын бастыҥ ааҕааччыта” диэн суруктаах планшет оҥорон таһаардыбыт, наһаа астынныбыт,  мас истиэнэбитигэр көстүүлээх сиргэ ыйаатыбыт (ол планшет билигин да баар). Үбүлүөй киэһэтэ үүннэ.  Онно иһиттим бастыҥ ааҕааччым туһунан бастыҥ тыллары, ыраахтан-чугастан кэлбит, дойду чиэһин тустуу көбүөрүгэр бииргэ көмүскээбит  доҕор дьонун кэпсээнин уонна  сөхтүм,  мин сэмэй ааҕааччым хайдах курдук улахан тустуук эбитин. Билигин  ааҕааччы маанылыыр библиотекара буолан үбүлүөйдээх  дьоро киэһэтигэр ыҥырыылаах ыалдьыт буолбуппун,  мааны сандалытыгар  олорбуппун   күндүтүк  саныыбын.

Константин Константинович киэҥ интэриэстээҕэ, араас литератураны уларсара,  бу олоххо кини  биир баайа  киэҥ билиитэ этэ  дии саныыбын. Кини  ордук уус-уран кинигэни сөбүлээн ааҕара.  Саамай таптыыр кинигэтэ -Тэки Одулок “Улахан Имтеургин олоҕо”.  “Барахсаттар, ыарахан олохтоох дьон”,- диэн аһынара, хаста да уларсан аахпыта. Библиотекаҕа баар дьону кытта аҕыйах тылынан кэпсэтэрэ.   Онтон  Андрей Петрович Белолюбскайдыын, Айыы Сээн ааҕааччыбыт Арамаан Дьөгүөрэбис Хатылаевтыын уһуннук араас тиэмэҕэ сэһэргэһэллэрэ. Үһүөн да киэҥ билиилээх-көрүүлээх, элбэҕи ааҕар дьон тапсан кэпсэтэллэрэ. Кини биһиэхэ истиҥ сыһыаннааҕа, сорох ардыгар хойутаан кэллэххэ кинигэтин кыбынан аан аттыгар турар буолара, биирдэ да кыыһырбатаҕа,  хомуруйбатаҕа.

Быйыл Тааттаҕа Манчаары оонньууларынан “Баайаҕалар спорт туонатыгар” диэн сайтпытыгар  страница арыйбыппыт.  Онно “Көҥүл тустууга ССРС спордун маастара Константин Константинович Луковцев” диэн аан бастакынан ааҕааччыбыт туһунан таһаарбыппыт. Литератураны хасыһан, хомуйан, бастыҥ ааҕааччыбыт Сэбиэскэй сойуус биир бастыҥ тустууга буоларын арыйарга кыһаллан оҥорбутум. Ол кэннэ оччотооҕу методиһым Устиния Ивановна  миэхэ суруйар: “Бастыҥ ааҕааччы диэн суруйбатаххын дии, спортсмен эрэ быһыытынан сырдаттыҥ дуо?”. Дьиҥэр, оннук санаа баара да, нэһилиэкпит  атын спортсменнарын  эмиэ сырдатар буолан, тус олохторуттан  суруйбат эбиппин диэн быһаарыммытым.  Матырыйаалбытын  “Улахан дойдубут биир бастыҥ, уһулуччулаах бөҕөһө, киэн туттар биир дойдулаахпыт,  тустуу көбүөрүгэр ааттаах-суоллаах номох буолбут бөҕөстөрү кыайталаабыт Константин Константинович Луковцев-Маастар Куоста туһунан биһиги сайтпытыгар ааҕыҥ, сэргээҥ!”- диэн суруктаан-бичиктээн тарҕаппыппыт. “Баайаҕа”, “Таатта тустууктара” кинигэлэри таһынан, К.К.Луковцев туһунан библиотекабытыгар баар тустууга анаммыт литератураҕа барытыгар кини аата, ситиһиитэ, хаартыскалара киирэ сылдьаллар. 

Ыалдьан баран дөрүн-дөрүн туох да саҥата суох библиотека иһин кэрийэ хааман тахсара.  Ол аата библиотека киниэхэ биир саамай  чугас, олоҕор  суолталаах сир  эбит буоллаҕа…

Кинигэни олоҕун аргыһа оҥостубут бастыҥ ааҕааччыбыт  — ССРС спордун маастара Константин Луковцев төрөөбүт күнүгэр, үбүлүөйдээх 80 сылыгар, кини туһунан тахсыахтаах кинигэҕэ суруллубут үтүө өйдөбүлү    сайтпытыгар таһаарабыт.

                                                 Александра Кустурова, Баайаҕа нэһилиэгин библиотекара