1 Звезда2 Звезды3 Звезды4 Звезды5 Звезд (Пока оценок нет)
Загрузка...
433 просмотров

Алтынньы 15 күнүгэр нэһилиэкпитигэр күн күбэй ийэ, эбээ, тыыл, үлэ бэтэрээнэ, Таатта улууһун, Баайаҕа нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо, Герой Ийэ Александра Алексеевна Христофороваҕа анаммыт «Ийэм кэпсиир …” кинигэ биһирэмэ буолан ааста. Александра Алексеевна — бар дьоно таптаан Паана Һуурата диэн  ааттыыр —  күн курдук сылаас  мичээрин ыһыктыбат, амарах санаалаах,  сымнаҕас майгылаах,  91 дьыл хаарын санныгар уулларан көрсөр нэһилиэк ытык кырдьаҕаһа. Кэргэнэ, туруу үлэһит Пантелеймон Никифорович Христофоровтыын 11 оҕону төрөтөн, Баайаҕа сис ыала буолан дьоллоохтук-соргулаахтык 40 сыл бииргэ олорбуттара.

Дьоро күн ийэ оҕолоро-сиэннэрэ ыраахтан-чугастан мустан, Ийэҕэ, төрөөбүт-үөскээбит нэһилиэктэригэр  кэрэ түгэни бэлэхтээтилэр.   Александра Алексеевна  тапталын, илиитин сылааһын  иҥэрэн оҥортообут баайыы таҥаһын эгэлгэтин; улахан дьиэ кэргэн олоҕун; таптал, дьол уйата “Саҥа Олох” сайылыгы көрдөрөр, кэпсиир хаартысканан, кинигэнэн быыстапкалары туруордулар,  биир дойдулаахтарын  саламааттаах сандалынан күндүлээтилэр. 

 “Ийэм кэпсиир…” кинигэни А.А.Христофорова  ылгын уолун кэргэнэ – кийиит, учуутал Виктория Алексеевна Христофорова-Иванова хомуйан оҥорбут. Ааҕааччыны иһирэх эйгэҕэ угуйан киллэрэр ураты дьикти кинигэ тахсыбыт. Сэрии ыар олоҕун, аччыктааһыны  тулуйбут,  тулаайах хаалан, үөрэхтэн матан, кырачаан сааһыттан ыарахан үлэҕэ эриллибит хахыйах кыысчаан, Аар хатыҥ буолан сириэдийэ тэнийбит олоҕун суола кинигэҕэ олус долгутуулаахтык арыллыбыт. “Сааскы кэм” романы саха олоҕун энциклопедиятынан ааттыыр эбит буоллахпытына, биһиги бу — төрүччүгэ, ийэ кэпсээнигэр, оҕо-сиэн, аймах-билэ дьон  ахтыытыгар олоҕурбут кинигэни- төрөппүттэрбит, эһэлэрбит, эбэлэрбит, эн, мин, ол эбэтэр нэһилиэкпит ыалын олоҕун көрдөрөр сэһэҥҥэ холуохпутун сөп. Кинигэ ис хоһооно, тутула, тыла-өһө ону арыйан, тупсаҕайдык таҥыллан, хас биирдии баһа киирии тылынан ситэриллэн, чахчы дьоһун кинигэ, сыаналаах бэлэх, үйэтитии буолбут.

            Төрдү-ууһу билии — ытыктабыл, ыал олоҕун суолтата, ийэҕэ, аҕаҕа таптал, махтал, кыһамньы туһунан ытык өйдөбүллэри иҥэриммит кинигэ тахсыыта улахан суолталаах уонна махталлаах, үтүө холобур. Нэһилиэкпитигэр маннык дьиэ кэргэн кинигэтэ үксүү турарыгар баҕарабыт!

            …Кындыа — кыталык кыргыттар кэлбит ыалдьыттары алаадьынан айах тутан,  далбар хотуттар сыт таһааран арчылаан,  Алгыс үҥкүүтүнэн күрүөлээн Ийэҕэ анаммыт  тэрээһин аана аһылынна. Дьоро киэһэни Маргарита Романовна таҥан, туруоран, иилээн-саҕалаан ыытта. Киниэхэ “Тускун” сынньалаҥ киинин үлэһиттэрэ Дмитрий Апросимов, Андрей Андреев  кинигэ ис хоһоонун арыйар көстүүлэргэ ааҕааччы быһыытынан, үҥкүүнэн дьүһүйүүгэ кыттан көмөлөстүлэр. Биһирэмҥэ кыттыыны ылбыт нэһилиэк литературнай түмсүүтүн ырытааччылара кинигэҕэ үрдүк сыанабылы биэрдилэр. Ольга Николаевна кинигэ ис хоһоонун сиһилии арыйан, хас баһын ахсын сыанабыл биэрэн дириҥник хорутан ырытта. Полина Николаевна хаан-уруу аймах быһыытынан таайдарын — Александра Алексеевна бииргэ төрөөбүттэрин туһунан олус истиҥ махталлаах ахтыыны оҥордо. Владимир Семенович төрүччү киирбитин биһириирин, үөрэппит оҕолорун ахтыыларыгар  тылларын — өстөрүн хайҕаата, биирдиилээн түгэннэргэ тохтоон санаатын үллэһиннэ, ытык саастаах ийэҕэ тус махталын эттэ. Галина Иннокентьевна кинигэни оҥорбут Виктория Алексеевна үрдүк таһымнаах үлэтин, кинигэҕэ төрөөбүт түөлбэҕэ, дойдуга тапталы иҥэрии, бэйэ холобурунан уһуйан иитии олус дириҥник арыллыбытын ыйда. Нэһилиэк баһылыгын солбуйааччы Анна Афанасьевна Николаева нэһилиэк Герой Ийэлэрин аҕынна, Христофоровтар аҕа ууһун тэниппит Герой Ийэ Александра Алексеевна үтүө суобастаах үлэтинэн, дьоһун олоҕунан   нэһилиэк олоҕор кылаатын бэлиэтээтэ,  күн бүгүн биһиги ортобутугар үөрэ-көтө олорорунан, бүгүн киниэхэ аналлаах дьоро киэһэнэн дьаһалта аатыттан эҕэрдэтин, махталын тиэртэ. Үйэлээх кинигэ тахсыытынан оскуола коллектива, “Көмүлүөк күлүмэ” литературнай түмсүү,  А.А.Христофорова дьүөгэтэ А.И.Боппосова оҕолоро, аймахтар М.Н.Андросова, М.Е.Бондарева  тылларын-өстөрүн тиэртилэр, эҕэрдэлэрин анаатылар. Тапталлаах ийэҕэ, эбэҕэ анаммыт дьоро киэһэ оҕо-сиэн эҕэрдэ кэнсиэринэн түмүктэннэ. Киэҥ аймах талба талаана, эгэлгэ дьоҕура дьэ манна кустук өҥүнүү сиэдэрэйдик көһүннэ, дьон-сэргэ дохсун ытыһын тыаһынан доҕуһуолланна!

Тэрээһин үрдүк таһымҥа ааһыытыгар көмөлөспүт нэһилиэкпит тэрилтэлэригэр, общественнай-культурнай түмсүүлэригэр барҕа махталбытын тиэрдэбит!

 

 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *