Балаҕан ыйын 27 күнэ — Судаарыстыбаннас күнэ

Көҥүл өй-санаа саамай сиппит-хоппут кэминэн ааспыт үйэ тиһэх уон сыла буоларын бары билинэбит. Ол биһиги бастакы Президеммит Михаил Ефимович Николаев республиканы икки болдьоххо салайан, үлэлээн-хамсаан ааспыт кэмэ буолар. Саха сирин олохтоохторун баһыйар өттө омугуттан тутулуга суох ол сырдык өрө күүрүүлээх кэми билигин, былыт быыһынан күн тыган ааспытын курдук , үтүө өйдөбүлүнэн суохтуу, туоххаһыйа ахтабыт, мэлдьи өйдүүбүт-саныыбыт.

         Михаил Ефимович ааспыт олох өлөр-тиллэр мүччүргэннээх түгэннэригэр, республика Үрдүкү Сэбиэтин салайар, президенниир кэмнэригэр, дойдутун, норуотун урукку систиэмэ саамай хаалыылаах 76-с миэстэлээх субъегыттан баара-суоҕа уон сыл иһигэр Россия Федерациятын биир бастыҥ регионугар кубулуппута. Хорсун быһыытынан, сатабыллаах салалтатынан эстии-быстыы айаҕын өҥөйөр мүччүрүйбэт дьылҕаланыыттан быыһаабыта.

         Россияҕа бары барыта айгыраан ыһылла-тоҕулла турар кэмигэр биэс сыл иһигэр  (1991-1996 сс.) биһиэхэ 105 оскуола, 87 медицина тэрилтэтэ тутуллубута. Саҥа кэм ыччата Ийэ, оҕо харыстабылын киинигэр күн сирин көрөн, саҥа киэҥ-куоҥ, сырдык, ыраас оскуолаҕа киирэн, эҥин –эгэлгэ дыбарыастарыгар, “Эллэй Боотур” муус дыбарыаска дьарыктанан, университет киэҥ уораҕайыгар үөрэнэн, үлэһит буолан, аан дойду ханнык баҕарар муннугар тиийэн үөрэнэр, үлэлиир кыахтаммыта.

         Сарсыҥҥы Саха сирин дьонугар олохторун укулаатын уларытар акылаат ууруллубута.

         Бу барыта, Михаил Ефимович Николаев 1990 сыллаахха , балаҕан ыйын 27 күнүгэр биллэрбит Саха Республикатын Суверенитетын туһунанДекларациятыттан саҕаламмыта.

Күннээх былаах                                                               Сайа

Күннээх халлаан лоскуйун

Мин илиибэр ылабын,

Сахам ыра санаатын

Түөспэр ыга тутабын.

Айыым сирин үрдүнэн

Алгыс аман күүһүнэн

Киирбэт күнү дьүһүйбүт

Килбиэн күнү өйдүүбүн:

Күнтэн эрэ тэһииннээх

Күн улууһа буоларга

Күннээх былаах ыҥыра

Күлүмүрдээн кэлбитэ.