Шамаев Роман Дмитриевич
көҥүл тустууга ССРС спордун маастара
Роман Дмитриевич 1949 сыллаахха Таатта оройуонугар төрөөбүтэ. Бэрт кыра сааһыттан кыанар-хотунар уол Баайаҕа орто оскуолатыгар үөрэнэ сылдьан тустуунан Д.Д. Луковцев салайар секциятыгар дьарыгын саҕалаабыта. Онтон салгыы тустар баҕалаах уолу таба көрөн 1965 сыллаахха Чурапчытааҕы оҕо спортивнай оскуолатыгар Д.П. Коркиҥҥа ыыппыттара. Онно тиийэн Роман тустуук быһыытынан буһан-хатан үрдүк ситиһиилэнэн барбыта.
1966 сыллаахха Республика “Спартак” ДСО үһүс бириистээх миэстэҕэ тахсан бастакы дьоһуннаах кыайыыларын ситиспитэ. Бу кыайыылар Ромаҥҥа инники улахан түһүлгэлэргэ республикатын аатын чиэстээхтик көмүскүүрүгэр бигэ тирэх буолбуттара.
Ол курдук 1967 сыллаахха кини уолаттарга Саха сирин чемпионун үрдүк аатын ситиһэр. Онтон Россия, Сибиир, Дальнай Восток түһүлгэлэригэр соргулаахтык тустан барытыгар бириистээх миэстэлэри ылар. 1967 с. РСФСР чемпионатыгар уолаттарга 2-с миэстэни ылбыта — ( Дмитриев А. “Үс саха өрөгөйө” кинигэттэн).
Роман сиппит-хоппут тустуук быһыытынан биллэн барбыта. Ол туоһутунан 1968 сыллаахха Республика “Өрүс илин эҥэринээҕи” күрэхтэһиитигэр биллиилээх маастары Семен Дмитриевиһы эрэллээхтик кыайбыта уонна бастаабыта.
Сайын Дьокуускайга ыытыллыбыт Бүтүн Союзтааҕы турнирга иккис миэстэни ылбыта.
Роман Советскай Армия кэккэтигэр ыҥырыллан Читаҕа спортивнай ротаҕа сулууспалаабыта. Ол кэннэ Забайкальскай байыаннай уокурукка бастаабыта. Россияҕа 6-с миэстэ буолбута. Армия кэнниттэн Роман күннээх Грузия киин куоратыгар Тбилиситээҕи физкультурнай институкка үөрэнэ киирэр. Манна үөрэнэр сылларыгар Роман тустар ньыматын Кавказ уолаттарын кытары эриһэн чочуйан кыайыылары ситиһэр. Грузия университетыгар, чемпионаттарыгар бириистээх миэстэлэри ылаттыыр.
1973 сыллаахха Грузия Союзнай республикатын түһүлгэтигэр үһүс бочуоттаах миэстэни ситиһэн ССРС спордун маастара буолар.
Роман Дмитриевич үөрэҕин ситиһиилээхтик бүтэрэн Верхоянскай оройуонугар тренеринэн биир сыл курдук үлэлээт, баран дойдутугар эргиллэн кэлэн, Ытык Күөлгэ, “Урожай” ДСО уобаластааҕы Сэбиэтин сүнньүнэн тустууга оҕолору үөрэтэр. Ол кэмҥэ саҥа спортивнай саала аһыллан эдэр ыччат спортка тардыһыыта үтүмэн этэ.
Роман Дмитриевич билиитин-көрүүтүн, баай опытын эдэр тустууктары иитиигэ анаабыт үтүөкэннээх тренер.
1983 сыллаахха Ытык Күөлгэ оҕо спортивнай оскуолата аһыллар үөрүүлээх күнэ үүммүтэ. Онно бастакы директорынан Роман Дмитриевич Шамаев анаммыта. Кини спортивнай оскуола сүһүөҕэр турарыгар, материальнай-техническай баҕата бөҕөргүүрүгэр, сөптөөх кадрдарынан хааччыллыытыгар үгүс сыратын биэрбитэ. Онтон 1984-1987 сылларга оройуоҥҥа спорт-комитет председателинэн таһаарыылаахтык үлэлээбитэ.
Онон Роман Дмитриевич Шамаев спорт уонна физическай культура оройуоҥҥа сайдарыгар улахан киэҥ далааһыннаах, кэскиллээх үлэни ыыппыт киһинэн буолар.
Тааттаҕа тустуу сайдыытыгар улахан үтүөлээх.
Туһаныллыбыт литература:
Алексеев В. В. Таатта тустууктара. – 2006, 205 стр.
Дмитриев А.А. Үс саха өрөгөйө. –Дьокуускай : Бичик, 2002. -176 с.
Волков Н.Н. Вольная борьба земли Олонхо : книга-альбом. –Якутск : Бичик, 2011 . – 144 с.
Волков Н.Н. На ковре – борцы Якутии.- Якутск : Бичик, 2003.-240 с.
![]() Россияҕа 2-с миэстэни ылбыт Саха сирин уолаттарын хамаандата. 1967 с. |
![]() Тренер Дмитрий Коркины кытта |
![]() Саха сирин «Спартак» общество чемпионнара |
![]() |
![]() Тренердыы сылдьан Брянск куоракка күрэхтэһэ баран иһэн Москваҕа түспүт хаартыскалара |